niedziela, 25 października 2020

Kadrowanie i korekta skanów (lab)

Kadrowanie - materiały do ćwiczeń: 


Proszę o pobranie jednego, wybranego katalogu (numery od 01 do 27) na dysk lokalny komputera. Każdy katalog zawiera skany w formacie TIF (bitonalne) wybranej publikacji z serii Biblioteka KrakowskaNumer pobieranego katalogu powinien być zgodny z liczbą porządkową studenta w USOS (kolejność nazwisk w USOS jest alfabetyczna).
 
Programy (darmowe) wymagane do wykonania zadania: 
FastStone, XnView - edytory graficzne (do wyboru; proponuję zainstalować obydwa programy) 
opcjonalnie: Total Commander - zarządzanie plikami i folderami na dysku
Notatnik, Kalkulator

A. Korekta i ustalenie orientacji 

metoda 1: (FastStone) - zalecane!

1. Uruchom FastStone i sprawdź czy pliki mają właściwą orientację. 
2. Jeśli chcesz zmienić wiele plików jednocześnie:
wariant 1:
- skorzystaj z funkcji, np. "Obróć w lewo/prawo i zapisz". Funkcja jest dostępna tylko w oknie widoku przeglądarki (widoczne miniatury folderów i plików).
wariant 2:
- skorzystaj z trybu przetwarzania wsadowego, tzn. 
- zaznacz pliki [Ctrl+A]
- menu Narzędzia --> Konwertuj zaznaczone obrazy
- określ format wyjściowy (TIF) oraz folder wyjściowy (np. Pulpit/skany/korekta/) i kliknij "Zaawansowane"
- z Opcji zaawansowanych wybierz zakładkę "Obrót" i ustal kąt obrotu
- kliknij "OK" a potem "Konwertuj" 


metoda 2: (XnView)

1. Uruchom XnView, a następnie zmień w trybie wsadowym orientację plików
- zaznacz pliki [Ctrl+A]
- menu Narzędzia --> Konwertuj wiele plików [Ctrl+U]
- w sekcji "Pliki wyjściowe" wybierz folder i format wyjściowy (TIF, LZW)
- jeśli wybrałeś folder, w którym znajdują się pliki - zaznacz "Zastąp" w polu "Nadpisywanie"
[możesz zamiast tego zaznaczyć "Użyj oryginalnej ścieżki (jako wyjścia)"]
- w zakładce "Przekształcenia" -->Obraz --> Obróć --> kliknij "Dodaj" i ustal "Parametry", np. -90
- kliknij na dole "Dalej"

B. Czyszczenie zabrudzeń i niedoskonałości skanowania (XnView) - zalecane!

Skany bitonalne można łatwo wyczyścić, gdyż tło jest tu idealnie białe. Wystarczy skorzystać z mechanicznego wycinania określonych selekcji do "białego tła". Najpierw ustaw opcje formatu (Narzędzia / Opcje / Ogólne / Odczyt/zapis TIF i ustaw kompresję LZW dla obu typów). Aby rozpocząć korekty "dwukliknij pierwsze skan" aby przejść do trybu edycji. Teraz ustaw kolor tła (edycja/ kolor tła i wybierz biały). Teraz przeglądaj kolejne skany, a jeśli trafisz na obraz z defektami wykonaj selekcje i wytnij (Delete).

Po wykadrowaniu zabrudzeń (podczas przechodzenia do kolejnego skanu) program zapyta się (czy zapisać) - zaznacz "Nie pytaj więcej", potwierdź TAK i odpowiedz twierdząco na pyt. "Czy nadpisać?". Przeglądnij tą metodą całą publikację. 

C. Prostowanie (XnView) - zalecane!
W trybie edycji wybierz: Obraz / Obróć / Własne [zaznacz: "Zastosuj do obrazu" oraz "Pokaż siatkę"] i małymi krokami zwiększ kąt obserwując zmiany [posiłkuj się klawiszami strzałek na klawiaturze góra - dół]; gdy uzyskasz właściwy efekt zatwierdź OK. Przy przechodzeniu do nast. skanu (Pg down) system zapyta cię "Czy zapisać zmiany?". 

D. Kadrowanie ręczne (XnView) (wycinanie stron z tzw. "rozkładówek") - zalecane!
- uruchom program i przejdź do trybu edycji - zaznacz odpowiedni fragment (np. stronę lewą) i skopiuj do schowka (Ctrl+C)

Teraz wklej zawartość schowka jako nowy obraz (Ctrl+Shift+V). Pojawi się on na nowej zakładce.

Obraz ten można teraz (jeśli zachodzi taka potrzeba) poddać czyszczeniu i prostowaniu (zob. pkt. B). Na końcu zapisz go pod odpowiednia nazwą (np.01, pamiętaj aby zapis nastąpił do pliku TIF) do stworzonego wcześniej katalogu (np. gotowe) i zamknij zakładkę. Wróć do zakładki, z której wycinałeś poprzednia stronę i wykonaj analogiczne czynności dla strony prawej. Gdy skończysz przejdź do kolejnego skanu (np. Pg down) na rozkładówce itd.

E. Kadrowanie automatyczne 

metoda 1: (XnView) - zalecane!
Uwaga: zaleca się stosować do stron wyciętych z tzw. "rozkładówek")
- uruchom program i na samym początku sprawdź i zapisz rozmiary obrazu (np. 1521x2467) 
- przejdź do trybu edycji - zaznacz odpowiedni fragment obrazu obrysowując go tuż przy tekście oraz skopiuj go do schowka (Ctrl+C)
- wklej zawartość schowka jako nowy obraz (Ctrl+Shift+V). Gdy pojawi się on w nowej zakładce, wybierz z menu Obraz funkcję Przytnij automatycznie (Shift+Y) - pamiętaj aby tło było białe i dopasuj tolerancję w skali 1-3.
- wybierz menu Obraz funkcję Obszar roboczy (Shift+C) i wpisz nowy rozmiar obrazu na ekranie, np. Szerokość: 1521, Wysokość: 2467. Koniecznie odznacz "Utrzymuj proporcję" i sprawdź czy pozycja obrazu to środek, a kolor tła jest biały. Kliknij OK.
- zapisz obraz do stworzonego wcześniej katalogu (np. gotowe) i przejdź do kolejnego skanu. 

Możesz zautomatyzować tę czynność dzięki użyciu trybu wsadowego. Wcześniej musisz mieć przygotowane "przycięte" obrazy. 


Dzięki użyciu tej formy kadrowania zyskasz obrazy o jednakowych rozmiarach. 

metoda 2: (FastStone)

Nie jest to operacja w pełni automatyczna, gdyż musimy ją wykonać wpierw dla jednej strony, np. lewej, a następnie dla przeciwległej, np. prawej. W tym celu posłużymy się przykładem dowolnym skanem, którego długości boków musimy znać. Wynoszą one odpowiednio szer. x wys. 3121 x 2504.

a) Zaznaczamy skan lub kilka skanów do korekty, a następnie wybieramy z menu [Narzędzia -> Konwertuj zaznaczone obrazy]. Zaznaczamy [Użyj opcji zaawansowanych] i wybieramy [Zaawansowane] oraz przechodzimy do zakładki [Przytnij]. Klikamy w okienko [Użyj: Przytnij] i wprowadzamy następujące wartości w zaznaczonym segmencie [Do rozdzielczości].

[Szerokość] : 1560 (3121: 2 = 1560)
[Wysokość] : 2504 (nie zmieniamy wysokości)

Pola poniżej pola mają być odznaczone, tj. [Zamień szerokość...], [Bezstratne przycięcie...]

b) W polu [Określone współrzędne X-Y (górny lewy róg)], podajemy nast. wartości:

X=1
Y=1

c) Klikamy [OK]. W oknie [Zmiana / Konwersja pliku] zaznaczamy [Zamień na] i wprowadzamy oznaczenie dla lewej strony skanu, np. ###L

d) Pamiętajmy, aby "Format wyjściowy" był ustawiony na TIF.

e) Tworzymy nowy folder dla nowych plików. W tym celu w sekcji "Folder wyjściowy" ustawiamy, np. C:\...\lewe W tym folderze znajdą się "rozcięte" skany dla lewej strony dokumentu.

--------------

Następnie powielamy czynności dla prawej części skanu (pkt a)). W pkt. b), w którym podawaliśmy [Określone współrzędne X-Y (górny lewy róg)], podajemy nowe wartości:

X=1560
Y=1

W pkt c). Klikamy [OK]. W oknie [Zmiana / Konwersja pliku] zaznaczamy [Zamień na] i wprowadzamy oznaczenie dla prawej strony skanu, np. Obraz###P

Pamiętajmy, aby "Format wyjściowy" był nadal ustawiony na TIF.

Tworzymy nowy folder dla nowych plików. W tym celu w sekcji "Folder wyjściowy" ustawiamy, np. C:\...\prawe W tym folderze znajdą się "rozcięte" skany dla prawej strony dokumentu.

metoda 2 - cd: numeracja stron (XnView)

Teraz możemy zmienić nazwy skanów plików z lewej i z prawej strony. W tym celu uruchamiamy XnView, zaznaczamy wszystkie pliki skanów dla lewej strony [Ctrl+A]. Klikamy w menu "Narzędzia" i wybieramy "Zmiana nazw wielu plików...".

Zaznaczamy "Szablon nazwy" (np. ###) i wybieramy "Początek" - 1. "Krok" - 2. Klikamy w przycisk: "Zmień nazwę".

Wykonujemy tę samą czynność dla "prawej strony" dokumentu, przy czym zmieniamy:

....w oknie "Zmiana nazw wielu plików..." wybieramy "Szablon nazwy" i wybieramy "Początek" - 2. "Krok" - 2. Klikamy w przycisk: "Zmień nazwę".

Teraz wystarczy skopiować pliki z jednego z folderów do drugiego. Pliki powinny zawierać prawidłową numerację.

Możesz zmienić nazwy plików w trybie wsadowym:
0. Uruchom XnView: 
1. Zazn. wszystkie pliki [Ctrl+A] --> menu Narzędzia --> Zmiana nazw wielu plików 
2. Stwórz nazwę pliku według schematu (Szablon nazwy: tytuł_pisma-####) 
3. Kliknij "Zmień nazwę"

niedziela, 18 października 2020

Galerie prasowa (lab)

GALERIA PRASOWA  - PRACA ZALICZENIOWA

1. KADROWANIE, EDYCJA GRAFICZNA 

- FastStone: http://www.faststone.org/
- XnView: http://www.xnview.com/
- IrfanView: http://www.irfanview.pl/
- PainNet: http://www.getpaint.net/ 

2. PUBLIKACJA - do wyboru: wordpress, photos.google.com, wix.com, site123, pdf, instagram, inne.

3. JAK PRACOWAĆ
Proszę przygotować galerię na dowolny temat według poniższych wskazówek:
A - zastanów się nad wyborem tematyki i zgłoś ją wykładowcy (każdy student wykonuje inną tematykę)
B - wybierz tytuł jednej z gazet opublikowanych w http://mbc.malopolska.pl np.
JPG - przygotowanie obrazków:
- Jeśli pracujesz z JPG, wybierz więcej stron. Na dalszych etapach dokonasz jeszcze ich selekcji. W wynikowej galerii powinno być minimum 30 obrazków.
-  Nie redukuj pierwotnych rozmiarów rozdzielczości obrazów, ale postaraj się, aby obrazy miały jednakową wielkość.

DjVu - przygotowanie obrazków:
- Jeśli pracujesz z DjVu z pozycji przeglądarki wyszukuj i zapisuj właściwe strony (jako BMP). Przygotuj ok. 100 lub więcej obrazków. Na dalszych etapach dokonasz jeszcze ich selekcji.
- Ponieważ obrazy w BMP są b. duże, przed dalszą pracą skonwertuj je do JPG (nie redukuj jednak ich pierwotnych rozmiarów ani rozdzielczości, aktualnie mają po 600 ppi). Ponieważ większość to obrazy bitonalne podczas konwersji wybierz "dithering". Najprościej skonwertować je przy pomocy FastStone, IrfanView, xnView. Spróbuj podczas konwersji zastosować sepię.

C - Dowolnym programem wykadruj ze stron odpowiednie fragmenty i zapisz do finalnego folderu.
D - Zmień plikom nazwy, tak aby uzyskać odpowiedni efekt sortowania.
E - Przygotuj galerię wykorzystując wordpress, photos.google.com lub dowolną galerię fotograficzną F - Eksperymentuj! Za pomocą asystenta Google'a możesz stworzyć kolaż, film, animację lub zostaw standardową prezentację zdjęć w galerii. Ostatecznie może to być publikacja PDF
G - Przygotuj tytuł galerii oraz jeśli tego wymaga galeria opisz poszczególne obrazki w galerii
H - Udostępnij wykładowcy galerię przez gmail lub prześlij link przez email.

3. TERMIN
Przedostatnie zajęcia w semestrze .

4. TEMATYKA PRACY
Temat pracy dowolny. W poprzednich latach studenci przygotowywali galerie w oparciu o reklamy ze starych gazet. Można wykorzystać, któryś z tematów pod warunkiem, że będzie oryginalny.

"Reklama przełomu XIX i XX wieku - cykl wystaw" - http://mbc.malopolska.pl/publication/17028

WYKAZ ARCHIWALNYCH TEMATÓW DO PRACY ZALICZENIOWEJ
Nie jest on wyczerpujący, ale wylicza tematy najczęściej występujące na łamach Kalendarza:
1. Fotografia, rysunek, litografia
2. Farmacja, apteki
3. Usługi funeralne, kamieniarstwo
4. Słodycze
5. Trunki, używki
6. Przemysł ( ... lepiej jego określony rodzaj, np. przemysł maszynowy, chemiczny...)
7. Usługi medyczne
8. Moda, krawiectwo
9. Handel ( ... lepiej jakiś określony rodzaj handlu, np. tylko artykuły kolonialne itp.)
10. Książka, prasa, drukarstwo
11. Biżuteria, złotnictwo
12. Żywność, kulinaria
13. Ubezpieczenia, finanse, banki
14. Usługi budowlane
15. Hotele, pensjonaty
16. Muzyka, instrumenty muzyczne
17. Kosmetyka, uroda, higiena
18. Usługi ... (najlepiej określone, np. zegarmistrzowie, stolarze itp.)
19. Domy (wyposażenie wnętrz, w tym np. meble)
20. Instytucje publiczne
21. Religia (i usługi z nią związane, np. szaty liturgiczne)
... inne do zaproponowania (zależnie od ilości materiału dostępnego w Kalendarzu Czecha)

Zasady selekcji: 
Ponieważ zajdzie potrzeba wyselekcjonowania obiektów z ogromnej masy dostępnych reklam. Proponuje, aby za kryterium przyjąć każdorazowo jeden z trzech warunków: albo ciekawe, albo ważne, albo śmieszne, albo prezentujące się imponująco (z naciskiem na ostatni aspekt). 

sobota, 17 października 2020

Małopolska Biblioteka Cyfrowa - studium przypadku, publikacje, projekty

Małopolska Biblioteka Cyfrowa - wybrane materiały z lat 2007-2013

Publikacje w prasie fachowej: 
  • Digitalizacja starych gazet w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej / Wojciech Kowalewski // Konspekt. - 2013, nr 2 (47), s./ 138-140Dostęp!
  • U progu Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej / Wojciech Kowalewski // Małopolska. – [T.] 9 (2007), s. 249. Tryb dostępu: http://www.mbc.malopolska.pl/publication/6780
  • E-regionalizm a Małopolska Biblioteka Cyfrowa / Wojciech Kowalewski // Małopolska. – [T.] 10 (2008), s. 301. Tryb dostępu: http://www.mbc.malopolska.pl/publication/12988 [2009.05.04] 
  • Małopolska Biblioteka Cyfrowa - regionalne repozytorium informacji o kulturze / Wojciech Kowalewski, Władysław Marek Kolasa // Notes Biblioteczny. - 2007, nr 2 (208). Tryb dostępu:http://mbc.malopolska.pl/publication/13432
  • Dziennik "Czas" w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej / Wojciech Kowalewski, Władysław M. Kolasa // Małopolska. – [T.] 12 (2010), s. 345-350. Tryb dostępu: http://mbc.malopolska.pl/publication/57106
  • Użytkownicy biblioteki cyfrowej w świetle analizy statystyk wyszukiwawczych MBC / Wojciech Kowalewski // W: Polskie Biblioteki Cyfrowe 2009 : materiały z konferencji zorganizowanej dnia 9 grudnia 2009 roku / przez Bibliotekę Kórnicką PAN, Poznańską Fundację Bibliotek Naukowych, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe ; red.: Cezary Mazurek, Maciej Stroiński, Jan Węglarz. - Poznań : Ośrodek Wydawnictw Naukowych, 2010.
  • Udział prasy lokalnej i regionalnej w budowaniu kolekcji cyfrowych. Model Małopolski / Wojciech Kowalewski // W: Polskie Biblioteki Cyfrowe 2010 : materiały z konferencji zorganizowanej w dniach 20-21 grudnia 2010 roku / przez Bibliotekę Kórnicką PAN, Poznańską Fundację Bibliotek Naukowych, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe ; red.: Cezary Mazurek, Maciej Stroiński, Jan Węglarz. - Poznań : Ośrodek Wydawnictw Naukowych, 2011.
  • Dlaczego digitalizujemy galicyjskie miscellanea? / Wojciech Kowalewski // Bibliotekarz. – 2013, nr 1, s. 13-16.
  • Małopolska Biblioteka Cyfrowa – regionalne repozytorium wiedzy / Wojciech Kowalewski, Władysław M. Kolasa // W: Biblioteki cyfrowe : praca zbiorowa / pod red. Małgorzaty Janiak, Moniki Krakowskiej i Marii Próchnickiej. - Warszawa : Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2012. 
Wybrane materiały konferencyjne:
Małopolska Biblioteka Cyfrowa - regionalne repozytorium informacji o kulturze [2007]

Udział prasy lokalnej i regionalnej w budowaniu kolekcji cyfrowych. Model Małopolski [2010]

Dlaczego digitalizujemy galicyjskie miscellanea? [2013]

Regionalizm i lokalizm a Małopolska Biblioteka Cyfrowa [2013]
http://www.slideshare.net/SlaskaBC/regionalizm-i-lokalizm-a-maopolska-biblioteka-cyfrowa

Projekty digitalizacyjne Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej:
  • 2009/2010 - "Dziedzictwo kulturowe", Priorytet 4: Tworzenie zasobów cyfrowych dziedzictwa kulturowego: „Utworzenie cyfrowego zasobu dziennika Czas”
    Zasób: Dziennik Czas (1848-1939)
    Ilość skanów: 170 tys.
    Partnerzy projektowi: Muzeum Narodowe w Krakowie; Fundacja XX Czartoryskich 
  • 2010 – „Digitalizacja tygodnika Przekrój”
    Zasób: Przekrój (1945-2010)
    Ilość skanów: 60 tys.
    Realizacja zadania w ramach zakupionego wcześniej skanera i umowy z wydawcą
    Partnerzy: Wydawnictwo „Przekrój” 
  • 2011/2012 + 2012/2013
    Zasób: Ilustrowany Kuryer Codzienny (1910-1939)
    Ilość skanów: 140 tys. skanów
    WPR Kultura+, Priorytet "Digitalizacja”: Digitalizacja "Ilustrowanego Kuryera Codziennego" za lata 1925-1938 ze zbiorów Archiwum Państwowego”
    WPR Kultura+, Priorytet "Digitalizacja”: Digitalizacja "Ilustrowanego Kuryera Codziennego" za lata 1910-1924 oraz 1939 ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej
    Partnerzy: Archiwum Narodowe w Krakowie; Biblioteka Jagiellońska
  • 2013 – WPR Kultura+, Priorytet „Digitalizacja”: „Digitalizacja i publiczne udostępnienie pierwszej części archiwum tematycznego Zofii i Witolda Paryskich”
    Zasób: archiwalne teki tematyczne
    Ilość skanów: 50 tys.
    Projekt realizowany przez Fundację im. Zofii i Witolda, zlecony WBP w Krakowie
  • 2013/2014 - WPR Kultura+, Priorytet "Digitalizacja”: "Małopolska Biblioteka Cyfrowa. Rozwój zasobu. Modernizacja infrastruktury" Zasób: mapy i książki o tematyce tatrzańskiej
    Ilość skanów: 50 tys.
    Partnerzy: Fundacja im. Zofii i Witolda; Tatrzański Park Narodowy
  • 2014 – WPR Kultura+, Priorytet „Digitalizacja”: „Digitalizacja i publiczne udostępnienie drugiej części archiwum tematycznego Zofii i Witolda Paryskich”
    Zasób: archiwalne teki tematyczne
    Ilość skanów: 25 tys.
    Projekt realizowany przez Fundację im. Zofii i Witolda, zlecony WBP w Krakowie
Współpraca projektowa z Muzeum Narodowym w Krakowie w ramach:
  • 2011/2014 - „Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe – stworzenie platformy digitalizacji zbiorów muzealnych w regionie Małopolski". Projekt realizowany przez Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy z sześcioma instytucjami kultury w Małopolsce. Część zasobu udostępniona została w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej



OPAC - zadanie do wykonania

Click:  https://tiny.pl/dr2sn